فرش دستباف یک اثر هنری نفیس و ارزشمند است که حاصل تلاش و خلاقیت هنرمندان و بافندگان ماهر است. نگهداری صحیح از فرش دستباف به حفظ زیبایی، کیفیت و طول عمر آن کمک می‌کند. فرش دستباف به دلیل ظرافت، زیبایی و اصالت، از ارزش بالایی برخوردار است. نگهداری صحیح از فرش دستباف به حفظ ارزش آن و افزایش قیمت آن در گذر زمان کمک می‌کند. این فرش با مواد اولیه مرغوب و با ظرافت بافته می‌شود.

مهم ترین اصول نگهداری از فرش دستباف

نگهداری صحیح از فرش دستباف اهمیت زیادی دارد، زیرا این فرش‌ها از ارزش بالایی برخوردار هستند و با مراقبت درست، طول عمر آن‌ها به مراتب افزایش می‌یابد. اصول زیر به شما کمک می‌کنند تا از فرش دستباف خود به بهترین نحو مراقبت کنید:

1. انتخاب محل مناسب برای پهن کردن فرش

• نور مستقیم خورشید: از قرار دادن فرش در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید، زیرا نور خورشید باعث کم‌رنگ شدن و آسیب به رنگ‌های طبیعی فرش دستباف می‌شود.
• رطوبت: فرش دستباف را در محیط‌های مرطوب قرار ندهید، زیرا رطوبت می‌تواند باعث رشد قارچ‌ها و کپک‌ها و آسیب به الیاف طبیعی شود.
• اجتناب از قرار دادن زیر وسایل سنگین: اگر وسایلی مانند مبل، میز یا کمد روی فرش قرار می‌دهید، هر چند وقت یک بار جای آن‌ها را تغییر دهید تا از فشردگی بیش از حد الیاف در یک نقطه جلوگیری شود.

2. گردگیری منظم

• جاروبرقی: بهتر است حداقل هفته‌ای یک‌بار فرش را با جاروبرقی تمیز کنید تا گرد و غبار از بین الیاف فرش خارج شود. در حین جارو زدن، توجه کنید که جارو را به‌آرامی و در جهت خواب فرش بکشید تا به بافت آن آسیبی نرسد.
• تکان دادن فرش: اگر ممکن است، هر چند وقت یک‌بار فرش را تکان دهید تا گرد و خاک بیشتری از آن خارج شود. البته این کار را با دقت انجام دهید تا به فرش آسیب نرسد.

3. شستشوی اصولی فرش دستباف

• استفاده از شوینده‌های ملایم: شستشوی فرش دستباف بهتر است توسط قالیشویی‌های حرفه‌ای انجام شود. اگر خودتان این کار را انجام می‌دهید، از شوینده‌های ملایم و غیر اسیدی استفاده کنید تا رنگ و بافت فرش آسیب نبیند.
• خشک کردن فرش به صورت طبیعی: پس از شستشو، فرش را در یک محیط با تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید خشک کنید. از پهن کردن آن روی دیوار یا آویزان کردن آن اجتناب کنید، زیرا ممکن است باعث تغییر شکل فرش شود.
• شستشو توسط متخصص: شستشوی فرش دستباف باید توسط متخصصان قالیشویی انجام شود. شستشوی نامناسب فرش دستباف به آن آسیب می‌رساند. قالیشویی زعفرانیه بهترین قالیشویی تهران از تجهیزات و مواد شوینده مخصوصی برای شستشوی فرش‌های رنگ پس دهنده استفاده می‌کنند.

4. جلوگیری از بیدزدگی و آفت‌ها

• فرش دستباف به‌دلیل الیاف طبیعی مانند پشم و ابریشم، در معرض حمله بیدها و حشرات قرار دارد. برای جلوگیری از این مشکل:
  • از پودرهای ضدبید در قسمت زیرین فرش استفاده کنید.
  • فرش را به طور منظم بررسی و گردگیری کنید.
  • در صورت امکان، از اسپری‌های مخصوص ضدبید و حشره‌کش‌ها با مشاوره متخصص استفاده کنید.

5. چرخاندن فرش به صورت دوره‌ای

برای جلوگیری از ساییدگی یک نقطه خاص، هر شش ماه یک‌بار فرش را بچرخانید. این کار به یکسان شدن ساییدگی و حفظ تعادل در رنگ و الیاف فرش کمک می‌کند.

6. پرهیز از تماس با آب و مواد شیمیایی

• ریختن آب یا مایعات: در صورت ریختن آب یا مایعات دیگر روی فرش، سریعاً آن را با یک حوله خشک کنید و از تماس بیشتر آب با الیاف جلوگیری کنید.
• جلوگیری از ریختن مواد شیمیایی: مواد شیمیایی مانند سفیدکننده‌ها، روغن و شوینده‌های قوی می‌توانند به رنگ و الیاف فرش آسیب برسانند. در صورت تماس، بهتر است سریعاً محل را با آب ولرم و یک پارچه تمیز پاک کنید و سپس خشک کنید.

7. ترمیم به‌موقع آسیب‌ها

هر گونه پارگی، ساییدگی یا آسیب‌های جزئی بهتر است سریعاً ترمیم شود تا از گسترش آن جلوگیری شود. برای ترمیم فرش دستباف، بهتر است از یک متخصص فرش‌بافی یا مرمت‌کار حرفه‌ای کمک بگیرید تا فرش به حالت اولیه بازگردد.

8. نگهداری فرش در زمان جابه‌جایی یا عدم استفاده

اگر قصد جابه‌جایی فرش یا عدم استفاده از آن برای مدت طولانی دارید:

• فرش را به صورت رول‌شده (لوله شده) نگهداری کنید و از تا کردن آن اجتناب کنید، زیرا تا کردن فرش باعث شکستگی الیاف و ایجاد خطوط در آن می‌شود.
• فرش را درون یک کاور پارچه‌ای یا پارچه کتانی بپیچید تا از گرد و غبار و آسیب‌های احتمالی محفوظ بماند.
• می‌توانید برای جلوگیری از بیدزدگی در زمان نگهداری طولانی‌مدت، از پودرهای مخصوص یا قرص‌های ضد بید در کنار فرش استفاده کنید.

9. اجتناب از استفاده از قالی‌پاد یا پشتیبان‌های لاستیکی

برخی از پشتیبان‌های لاستیکی یا قالی‌پادها ممکن است به مرور به پشت فرش آسیب بزنند و باعث ترک خوردگی یا تیره شدن الیاف فرش شوند. به جای این مواد، از پشتیبان‌های پارچه‌ای یا نمدی برای زیر فرش استفاده کنید.

10. استفاده از محافظ‌های مخصوص فرش

اگر فرش شما در مکانی پرتردد قرار دارد، می‌توانید از محافظ‌های مخصوصی که برای این منظور تولید می‌شوند استفاده کنید. این محافظ‌ها می‌توانند مانع از ساییدگی بیش از حد فرش و حفظ زیبایی آن شوند.

با رعایت این اصول، می‌توانید عمر و زیبایی فرش دستباف خود را برای سالیان طولانی حفظ کنید و از جلوه و ارزش آن لذت ببرید.